نقش زنان در صنایع دستی

زنان در صنایع دستی

صنايع دستي به دلیل دارا بودن هویتی فرهنگی و هنری و همینطور ذوق و قریحه ای که پشت هر یک از رشته های این صنایع نهفته است، دارای ظرفیت های ویژه ای در زمنیه صادرات است. در کشور ما زنان در صنایع دستی بومیِ بسیاری فعال هستند و این امر کمک شایانی به زنده بودن این هنر ها می کند. زنان در صنایع دستی گوناگون در شهر های مختلف کشور دست به ایجاد کارگاه های هنری زده و از این رو کمک به سزایی به اقتصاد خانواده و جامعه خود می کنند. در این متن قصد داریم تا هر چه بیشتر با نقش زنان در صنایع دستی و رونق بازار آن آشنا شویم.

صنایع دستی در اقتصاد

ایران یکی از سه قطب اول در صنایع دستی جهان است. با این ظرفیت فوق العاده، این می تواند سهم به سزایی در اشتغال زایی و ایجاد درآمد برای کشورمان داشته باشد. در کشوری مثل ایران که از کشور های در حال توسعه به حساب می آید می بایست به این نوع مشاغل با این ظرفیتِ تولید اختصاصی، توجه ویژه ای شود و مسئولین در صدد حمایت از این صاحبان مشاغل این رشته ها باشند.

از آنجا که مواد اولیه هنر های سنتی در کشور خودمان تولید می شود به عبارت دیگر این هنر ها متکی به منابع داخلی هستند، به دنبال آن هرگونه افزایش در میزان تولید و فروش صنایع دستی، اثری مستقیم در افزایش تولید ناخالص ملی دارد. صنایع دستی با دستیابی به بازار خارجی، ایجاد شغل و رشد اقتصادی پایدار می تواند تأثیر مهم و بزرگی بر اقتصاد ملی داشته باشد و این فرصتی است برای افزایش صادرات غیر نفتی.

اشتغال زنان در صنایع دستی

مساله اشتغال زنان همواره در سده های اخیر مورد بحث و گفتگو در جوامع و فرهنگ های گوناگون دنیا بوده و هست. زنان نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند و دارای ظرفیت های زیادی در زمینه های گوناگون شغلی هستند که می توان از این ظرفیت ها و مهارت ها به گونه ای اختصاصی و سودآور استفاده کرد. با توجه به آمارهای وزارت کار و امور اجتماعی، زنان ایرانی در اکثر مشاغل و در کلیه بخش های اقتصادی کشور از قبیل صنعت، کشاورزی و خدمات مشغول به کار هستند.

اما به دلیل برخی مسائل فرهنگی و البته عدم حمایت مسئولین امر، نقش و درآمد زنان کمرنگ تر از مردان شده است. بخش اعظمی از صنایع دستی ایران را زنان هنرمند و گمنام تا به امروز برای ما و نسل های آینده حفظ کرده اند. می توان گفت حدود 50 درصد هنر های دستی ایران ب دست زنان این کشور تولید می شود. سلیقه و ظرافتی که قالی ایرانی دارد بازتاب هنر زن ایرانی است.

این طراحان و تولیدکنندگان که اکثرا در گوشه ای از منزل و گاه چادر خود دست به تولید و خلق می زنند دست كم تولید کننده نيمي از محصولات صنايع دستي هستند و در این فعایلت ها مشارکت چشمگیری دارند، با همه این اوصاف متاسفانه جایگاه آن ها در این عرصه شناخته شده نیست و آن ها را با عنوان نیروی کار نامرئی می شناسند.

بافت انواع قالی، گبه، گلیم، زیلو و جاجیم و …. دوخت انواع رو دوزی های سنتی، چرم دوزی، هنر های فلزی و …. همگی رشته ایی از صنایع دستی هستند که زنان در آن ها حرف اول را می زنند. بدون شک یکی از مهم ترین صنایع دستی ایران از جهت ارز آوری قالی دست بافت ایران است. این اکثرا هنر در کارگاه های کوچک خانگی طراحی و تولید می شود و موارد اولیه آن با بهترین کیفیت در کشور خودمان وجود دارد.

بنا بر گزارش مرکز توسعه صادرات ایران، زنان 80 درصد از کل قالیبافان ایران را تشکیل می دهند. از این رو میتوان گفت با حمایت درست و رسیدگی استاندارد به اینگونه مشاغل و هنرمندان می توان به صنایع دستی به عنوان محصولی صادراتی و ارز آور در کنار نفت، نگاه کرد.