صنایع دستی ای که صنایع دستی نیستند

صنایع دستی ای که صنایع دستی نیستند

شاید عبارت ” صنایع دستی ای که صنایع دستی نیستند ” برای شما غریب باشد. بالاخره یا صنایع دستی هستند و یا نه. بله درست است. اما متاسفانه اگر کمی در بازار هنر های دستی وقت بگذرانید شاید کالاهایی توجه شما را برای خرید جلب کنند که به نظر صنایع دستی هستند اما بنا بر تعریف استاندارد، صنایع دستی محسوب نمی شوند. مثلا ظروف برنجی هندی، یا تابلو های فرش ماشینی مشمول گروه صنایع دستی ای که صنایع دستی نیستند، می باشند.

تعریف استاندارد و جهانی صنایع دستی:

بر طبق تعریف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد ( یونسکو) “صنایع دستی به محصولاتی اطلاق می شود که توسط هنرمند صنعتگر 2 کاملا با دست و یا با کمک ابزار ساده یا مکانیکی تولید می شوند تا زمانی که سهم دستان هنرمند از ابزار کمکی کمتر نباشد.” صنایع دستی می توانند سودآور، مظهر زیبایی، هنری، خلاقانه، فرهنگی، تزئینی، کاربردی، سنتی و از نظر اجتماعی نمادین و دارای اهمیت باشند.

طرح های سنتی ای که به نام صنایع دستی به فروش می رسند:

بنا بر تعریف بالا صنایع دستی باید محصول دستان هنرمند است. به همین دلیل نسبت به کاری های ماشینی قیمت بالاتری خواهد داشت. اگر شما یک ظرف قلمزنی را با قیمت پایین می خرید به این دلیل نیست که فروشنده منصف است، بلکه برای تولید آن به مراتب ساعات کمتری صرف شده و عمدتا از قالب استفاده شده است. کالا هایی که مشابه آثار سنتی هستند غالبا با سه روش زیر تهیه و تولید می شوند:

– محصولات قالبی

به احتمال زیاد شما هم ظروف برنجی قلمزنی شده را در بازار ایران دیده اید و یا شاید برای تان از مکه و کربلا سوغات آورده باشند. این ظروف به صورت قالبی نقوش برجسته پیدا می کنند و کار دست نیست. اما به نظر افراد نا آگاه صنایع دستی محسوب می شوند. در صورتی که برای نمونه مشابه دستی آن ساعت ها با قلم و چکش وقت صرف می شود و هنرمند از روح خود بر آن می دمد.

– محصولات چاپی

با توجه به پیشرفت ماشین ها چاپ و دقت بسیار بالای آن ها برای نشان دادن جزییات، چاپ نیز روشی است که در سال های اخیر بسیار رونق گرفته. مثلا جعبه های چوبی به جای نقاشی با دست با چاپ مزین می شوند و به نام صنایع دستی یا آثار هنری به فروش می رسند. در زیبایی این کالا ها شکی نیست اما نباید از نظر قیمت با هنر دست ارزشمند در مقام مقایسه قرار بگیرند.

– محصولات لیزری

اگر با هنر معرق و منبت آشنایی ندارید پیشنهاد می کنیم این مقاله و این مقاله را مطالعه بفرمایید. در سال های اخیر و با ورود دستگاه های CNC و سرعت عمل بسیار بالای آن محصولات چوبی تزئینی زیادی در بازار وارد شده اند که توجه هنردوستان را به خود جلب می کنند. این آثار در مقایسه با هنر دست زمخت تر هستند و ارزش هنری ندارند.

– محصولات نساجی ماشینی

برخی دیگه از صنایع دستی ای که صنایع دستی نیستند، با ماشین تولید می شود. در اینجا بیشتر فرش و پارچه هایی هستند که طرح های سنتی دارند ولی با ماشین بافته می شوند. از این رو نمی توان آنها را زیر مجموعه صنایع دستی دانست. تابلو فرش ها و پارچه های سنتی که در اصل باید با کارگاه (یا دار) های چوبی بافته شوند با ماشین های صنعتی تولید می شوند. مثلا دارایی بافی از صنایع دستی اصیل و زیبای یزد در کارگاه های قدیمی با دستگاه های چهاروردی بافته می شود . اما از طرح آن در تولید پارچه های ماشینی نیز استفاده می شود

راه های تشخیص هنر دست ساز از هنر غیر دست ساز:

– قیمت

یکی از مشهود ترین تفاوت های بین محصول دست ساز و غیر آن، قیمت بالاتر محصول دست ساز است. هنرمندان به دلیل وقت بسیار زیادتری که می گذارند و همچنین به دلیل انرژی بدنی که برای خلق اثر صرف می کنند باید کالای خود را به قیمت بالاتری نسبت به نمونه ماشینی یا قالبی به فروش برسانند. اما رد این بازار متاسفانه سود جویانی نیز هستند که آثار ماشینی و قالبی خود را با قیمت های گزاف به فروش می رسانند.

– ظرافت و گرما

اگر هنر دوست باشید با دیدن و مقایسه دو کار دست و کار غیر دست به ظرافت فوق العاده محصول دستی پی خواهید برد. گرما و عشقی که هنرمند به کار می دهند در تمام نقاط کار مشهود است و با دست کشیدن به سطح کار شما نیز آن را دریافت خواهید کرد.

– شناسنامه هنری

اکثر آثار هنری شناسنامه دارند و یا امضای هنرمند بر آن خودنمایی می کند.