صادرات صنایع دستی

تولید و صادرات صنایع دستی در ایران

ایران جز سه کشور برتر جهان، بعد از چین و هند، در حوزه صادرات صنایع دستی است. بر اساس خبر های اعلام شده در سال ۹۶ صادرات صنایع دستی بعد از خشکبار و مواد معدنی پر سود ترین کالاهای صادراتی غیر نفتی بوده اند. کشور ایران با توجه به تمدن چند هزار ساله اش دارای صنایع دستی زیاد و متنوعی است.

صنایع دستی ایران از مواد اولیه متنوعی استفاده می کند که با توجه به منابع جغرافیایی ایران، مس، نقره، چوب، فیروزه، ابریشم و پشم گوسفند بیشترین کاربرد را در صنایع دستی ایران دارند. این صنایع با توجه به نوع معیشت و تمدن هایی که هر منطقه از کشور به خود دیده است پدید آمده و رواج یافته اند.

حالا که این هنر ها از دیرباز به وجود آمده اند و هنرمندان این میراث کهن را زنده نگه داشته اند، می بایست از این سرمایه های با ارزش حمایت شود و شاهد توسعه آن ها باشیم. صادرات یکی از راه های توسعه و حمایت از صنایع دستی است.

صادرات صنایع دستی

صنایع دستی در برگیرنده مفاهیم و ارزش های فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی است؛ این صنایع می توانند در کنار جنبه های تزئینی، کاربردی، فرهنگی و سنتی خود سودآور باشند و نماینده هایی از اجتماع و فرهنگ ایران زمین گردند. از آن جا که صنایع دستی جز صنایع تولیدی هستند با افزایش صادرات این گونه کالا ها بازار کار داخلی رونق خواهد گرفت و یادآوری این نکته که این صنایع بومی هستند، می توانیم شاهد کاهش نرخ بیکاری در کشور باشیم.

هنر های ایرانی پر طرفدار درصادرات صنایع دستی

برخی از پر طرفدار ترین هنر های دستی ایران در بازار های جهان:

– فرش و گلیم دست بافت

شناخته شده ترین صنایع دستی ایران در جهان فرش های دست بافت و حتی ماشینی ایرانی است. در حال حاضر ایران با 18 درصد صادرات از کل صادرات فرش جهان در رتبه نخست و سپس هند با 16 درصد در رتبه دوم قرار دارد. آمریکا و آلمان نیز در رتبه های نخست واردات فرش های دست بافت ایرانی هستند. اما با افزایش تحریم ها رقم های خرید از ایران کاهش چشمگیری داشته است؛ زین رو دست اندر کاران صنعت فرش ایران به دنبال یافتن بازار های جدید برای این کالای با ارزش هستند.

– زیورآلات سنتی و سنگ های قیمتی

جواهرات و زیورآلات از دیرباز مورد توجه ایرانیان بوده است. این گونه کالا ها صرف نظر از ارزش مادی و سرمایه گذاری، صنایع دستی محسوب می شوند. در حال حاضر نیز این دست سازه های کم حجم و گران قیمت جز پر طرفدار ترین صنایع دستی در کشور هایی مثل امارات، عراق، ترکیه و حتی کشور های اروپایی است.

در این میان زیورآلات سنتی که در مناطق مختلف کشور ساخته و پرداخته می شوند طرفداران خاصی دارند مانند زیورآلات سنتی ترکمن و کردستان که از فلزاتی مثل طلا ، نقره، برنج و مس استفاده می شود و یا با سوزن دوزی بلوچی و کارت بافی خراسان مزین شده و یا تکه ای از فیروزه نیشابور را در دل خود جای داده اند.

– ظروف شیشه ای و مسی سنتی

شیشه گری از صنایع باستانی در ایران و جهان به شمار می رود. چون ایران جز معدود کشورهایی است که هنوز کارگاه های سنتی شیشه گری و ساخت اشکال و رنگ های سنتی شیشه در آن مرسوم است، طرفداران زیادی در جهان برای این هنر دارد. ظروف و اشکال مسی نیز از دیگر صنایع دستی ای است که در کشور های عربی و اروپایی به مقدار زیاد صادر می شود.

شیشه گری در کنار مس گری دو هنری هستند که در دوران سلجوقیان شکوفا شدند. ظروف مسی با دارا بودن امتیاز زیبایی و همینطور سلامتی از محبوب ترین صنایع دستی ایران می باشد که در کنار دیگر اقلام سهم به سزایی در صادرات دارد.

– سفال و سرامیک

می توان گفت ساختن ظروف با سفال و سرامیک یکی از قدیمی ترین صنایع دستی بشر است؛ گواه این ادعا نیز آثار باقی مانده از ظرفی سفالی در جنوب کشور چین است که محققان عمر آن را به حدود 19 الی 20 هزار سال تخمین زده اند. سفال روایتگر تاریخ مردمان هر سرزمین است و سبک زندگی آن ها را بر خود ثبت کرده است.

بنا بر یافته های از شوش و ري و كاشان و دامغان و تل بگوم، نزديك تخت جمشید و تپه سیلک نشان می دهد ایرانیان نیز از دیرباز از سفال و سرامیک استفاده می کرده اند. در حال حاضر نیز ایران یکی از برترین تولید کننده های ظروف سفالی و سرامیکی است. کاشی کاری که از زیر مجموعه های ایرن هنر هاست نیز در سطح جهانی شناخته شده است و طرفداران پر و پا قرصی دارد.

– صنایع دستی چوبی

صنایع دستی چوبی از صنایع بسیار نفیس در سر تا سر جهان به شمار می رود. کشور ایران به عنوان کشوری که بیش از ده نوع گوناگون هنر و صنایع دستی چوبی در آن تهیه و تولید می شود جز پیشگامان این عرصه است. منبت کاری، معرق کاری، ارسی سازی، خاتم کاری، نازک کاری، خراطی و … از محبوب ترین صنایع دستی چوبی ایران است که در بازار های جهانی جایگاه ویژه ای دارند.

مواردی که به اختصار در این متن ذکر شد جز معدود صنایعی هستند که به وفور از طریق گمرکات ایران و یا به صورت چمدانی به خارج از کشور صادر می شوند و جایگاه خاصی در بازار های جهان دارند. اما صنعت گران و هنرمندان ایران زمین در عین حال که به حمایت مسئولین جهت صادرات نیاز دارند باید کیفیت و تنوع محصولی خود را با توجه به نیاز های بازار های بین المللی در حد اعلا نگاه دارند تا همیشه بتوان ثمرات فرهنگی و هنری ایران زمین را به بازار های جهان معرفی کرد.