ترمه دوزی

 ترمه

این صنایع دستی از منسوجات لطیفی است که از تار و پود تشکیل شده است اما پود در پشت پارچه به صورت آزاد است و در بافت نمی‌روند به همین دلیل همیشه پشت آن آسترکشی می‌شود تا آسیب نبیند. مرغوبیت این هنر را بر اساس تعداد رنگ استفاده شده و همچنین تراکم بالای بافت آن می سنجند.

ترمه دوزی

هرچه تعداد رنگ و تراکم بالاتر باشد، این پارچه ها از مرغوبیت بالاتری برخوردار هستند. به عقیده برخی خاستگاه این هنر ایران و برخی دیگر آن را از صنایع دستی اصیل کشمیر( پاکستان) می دانند و از آن جا که در هر دو منطقه طرح ترمه ی بافته شده مشابه (استفاده از بته جقه) هستند، سخت بتوان گفت که کدام منطقه خاستگاه اصلی این هنر است؛ اما در ایران همواره شهر های یزد و کرمان از مراکز اصلی تولید این بافت هنری ارزشمند بوده اند.

  پیشینه این هنر بافتنی:

بافندگی و استفاده از دستگاه های بافندگی در دوران مختلف (حتی پیش از اسلام) در ایران دارای رونق بود و گهگاه اتفاقات سیاسی و اجتماعی دلیلی بر صعود و نزول این صنعت و هنر بود. اما صنایع دستی به ویژه هنر ترمه دوزی در دوران صفویه و به ویژه در زمان حکومت شاه عباس صفوی به اوج شکوفایی خود رسید. در البسه، پرده ها، رومیزی ها، پوشش بالشت و کوسن و… استفاده می شد.

ترمه مربوط به قرن 18 میلادی

 انواع و کاربردهای آن

ترمه ها بر اساس کاربرد، سایز، نوع بافت، جنس آن و مکان بافت آن با هم متفاوت اند. از انواع ترمه می توان موارد زیر را نام برد:

– چهارقدی: سایز آن حدود 1/5*1/5 می باشد و به عنوان روسری یا بقچه کاربرد دارد

 – شال راه راه : این نوع ترمه دو نوع است که راه راه باریک و راه راه پهن می باشند

– شال اتابکی: ترمه اتابکی از نوع کشمیری است از پشمی بسیار لطیف تهیه می شود

– شال محرمات: نوعی شال راه راه است. ( طرح محرمات به طرحی گفته می شود که نقوش در قطعه ی بافته شده تکرار می شود) –

شال کشمیر: این نوع ترمه از پشم بز کشمیر تولید می شود که از مرغوب ترین پشم ها به حساب می آید

– شال امیری: همانطور که از نام آن پیداست، این نوع ترمه مخصوص درباریان بافته می شود که معمولا نقش بته جقه یا شاخ گوزن در آن دیده می شود.

شال با طرح محرمات

کاربرد های این پارچه ی گرانبها:

امروزه از این پارچه برای زینت بخشیدن و دادن جلوه ای سنتی به منازل استفاده می شود. مانند روتختی، پوشش کوسن، رومیزی و…. در دنیای بسته بندی نیز به تازگی این پارچه جایگاه ویژه پیدا کرده است و برخی صنایع با بکارگیری انواع آن دست به ساخته جعبه های متنوع و زیبایی زده اند.امروزه همین صنایع جدید هستند که از این صنعت و هنر زیبا و فاخر حمایت می کنند .

باید گفت که در حال حاضر تعداد بسیار کمی از صنعت گران این حرفه هنوز با دستگاه های دستی کار می کنند و ماشین آلات صنعتی کار آن ها را بر عهده گرفته است؛ با این وجود همان گونه که گفته شد نوع با کیفیت این پارچه آن است که از رنگ های متنوع تشکیل شده باشد و از تراکم بافتی برخوردار باشد.

برای دیدن استفاده از این رومیزی در پکیج های صنایع دستی کلیک کنید